Ca dao dân ca từ lâu đã trở thành cội nguồn cho những giá trị văn hóa vững bền của dân tộc Việt Nam được neo đậu và sinh sôi. Khắp những làng, những xóm, từ bờ tre đến mái đình, cây đa đều phảng phất mùi vị của quê nhà thân thuộc rồi đời từ đời này truyền qua đời khác những hạt giống thơm thảo thắm đượm tình cảm đẹp đẽ. Lấy nguồn cảm hứng từ chính cuộc sống, ca dao dân ca là lời ăn tiếng nói hàng ngày, là đúc kết của những quan niệm sống, quan niệm về nhân cách và đối nhân xử thế của con người. Càng đi sâu vào ca dao dân ca, ta càng thấy được nét tài hoa, óc sáng tạo đầy tinh thần nhân đạo và thẩm mỹ. Những câu ca dao tục ngữ về lòng yêu nước cũng nằm trong tinh thần ấy. Để hiểu hơn về tinh thần ấy, mời các bạn đọc những câu ca dao tục ngữ mà chúng tôi đã sưu tầm được dưới đây!
Những câu ca dao tục ngữ về lòng yêu nước
Ca dao là còn là tiếng nói ghi lại lịch sử của quần chúng nhân dân từ thời xa xưa. Quá trình dựng và giữ nước dường như đã trở thành một truyền thống của ta, nhắc nhớ ta phải biết “uống nước nhớ nguồn”. Chính những sự kiện lịch sử đó đã tạo nên ngày hôm nay và đi vào sách vở trở thành những câu ca dao tục ngữ về lòng yêu nước.
Ai lên Biên Thượng, Lam Sơn
Nhớ Lê Thái Tổ chặn đường quân Minh
***
Ai về Bình Định mà nghe
Nói về chàng Lía, chặn đường quân Minh
***
Ai về Hậu Lộc, Phú Điền
Nhớ đây bà Triệu trận tiền xung phong
***
Ai về Hà Tĩnh thì về
Mặc lụa chợ Hạ, uống nước chè Hương Sơn
***
Ai về đến huyện Đông Anh
Ghé thăm phong cảnh Loa Thành Thục Vương
Cổ Loa hình ốc khác thường
Trải bao năm tháng nẻo đường còn đây
***
Ai về Phú Thọ cùng ta
Vui ngày giỗ tổ tháng ba mùng mười
Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày giỗ Tổ mùng mười tháng ba
***
Bắc Kạn có suối đãi vàng
Có hồ Ba Bể có nàng áo xanh
***
Ai về Thọ Lão hát chèo
Có thương lấy phận nàng Kiều thì thương
***
Dịu dàng nết đất An Dương
Xưa nay là chốn văn chương nổi tài
***
Con ơi nhớ lấy lời cha
Gió to, sóng cả chớ qua sông Rừng
Đánh giặc thì đánh giữa sông
Đừng đánh chỗ cạn mắc chông mà chìm
(Sông Rừng là sông Bạch Đằng- nơi Ngô Quyền tiêu diệt quân Nam Hán)
***
Sông Gianh nước chảy đôi dòng
Đèn chong đôi ngọn biết trông ngọn nào?
(Thời kỳ nội chiến Nam triều Bắc triều vào thế kỷ XVII. Tỉnh Quảng Bình khi ấy là chiến địa)
***
Chiều chiều trước bến Vân Lâu.
Ai ngồi ai câu,
Ai sầu ai thảm,
Ai thương ai cảm.
Ai nhớ ai trông.
Thuyền ai thấp thoáng bên sông,
Đưa câu mái đẩy chạnh lòng nước non.
Những câu ca dao nói về cảnh đẹp quê hương
Hiện lên trong những bài ca dao, cảnh trí non sống đẹp tựa như hoa gấm của đất nước. Không chỉ cảm nhận được vẻ đẹp của những danh lam thắng cảnh, những câu ca dao còn giúp ta nuôi dưỡng tâm hồn, trau dồi thẩm mĩ về cái đẹp và lớn lên cùng quê hương đất nước.
Quảng Bình đẹp nhất quê ta
Mấy truông cũng vượt, mấy xa cũng gần
Ai về Quảng Ngãi quê ta
Mía ngon, đường ngọt, trắng ngà dễ ăn
Mạch nha, đường phổi, đường phèn
Kẹo gương thơm ngọt ăn quen lại ghiền
***
Ngọ Môn năm cửa chín lầu
Cột cờ ba bậc, Phú Văn Lâu hai tầng.
***
Trên trời có đám mây xanh
Ở giữa mây trắng, chung quanh mây vàng
Ước gì anh lấy được nàng
Để anh mua gạch Bát Tràng về xây
Xây dọc rồi lại xây ngang
Xây hồ bán nguyệt cho nàng rửa chân.
***
Đường vô xứ Nghệ quanh quanh
Đường ra Hà Nội như tranh vẽ rồng
***
Con cò lặn lội bờ sông
Gánh gạo đưa chồng, tiếng khóc nỉ non
Nàng về nuôi cái cùng con
Để anh đi trẩy nước non Cao Bằng
***
Thăng Long Hà Nội đô thành
Nước non ai vẽ nên tranh họa đồ
Cố đô rồi lại tân đô
Nghìn năm văn vật bây giờ vẫn đây.
***
Cổ Loa là đất Đế Kinh
Trông ra lại thấy tòa thành Tiên xây.
***
Bình Định có núi Vọng Phu
Có đầm Thị Nại, có cù lao Xanh
Em về Bình Định cùng anh
Được ăn bí đỏ nấu canh nước dừa
***
Rủ nhau xem cảnh Kiếm hồ
Xem cầu Thê Húc, xem chùa Ngọc Sơn
Đài Nghiên, Tháp Bút chưa mòn
Hỏi ai gây dựng nên non nước này
***
Đồng Tháp Mười cò bay thẳng cánh
Nước Tháp Mười lóng lánh cá tôm
Muốn ăn bông súng mắm kho
Thì vô Ðồng Tháp ăn no đã thèm
***
Nhà Bè nước chảy chia hai
Ai về Gia Ðịnh, Ðồng Nai thì về
***
Bóng đèn là bóng đèn hoa
Ai về vùng Bưởi với ta thì về
Vùng Bưởi có lịch có lề
Có sông tắm mát có nghề seo can
***
Bạc Liêu nước chảy lờ đờ
Dưới sông cá chốt, trên bờ Triều Châu
***
Ðồng Ðăng có phố Kỳ Lừa
Có nàng Tô thị có chùa Tam Thanh
Những câu ca dao nói về giá trị văn hóa lịch sử
Những câu ca dao tục ngữ về lòng yêu nước còn được thể hiện qua những nét đẹp truyền thông trong văn hóa đậm bản sắc Việt. Những làng nghề xa xưa, những phong tục, lễ hội được phản ánh trong ca dao tục ngữ cũng là một sự thể hiện cho lòng yêu nước. Tưởng chừng giản dị nhưng lại ẩn chứa bao nét đẹp của nguồn cội và những giá trị ấy vẫn được lưu giữ cho đến tận ngày nay.
Nhắn ai trẩy hội Kinh thành
Mua cho tấm lĩnh hoa chanh đem về
***
***
Hỡi cô thắt lưng bao xanh
Có về làng Mái quê anh thì về
Làng Mái có lịch có lề
Có ao tắm mát, có nghề in tranh.
***
Lĩnh hoa Yên Thái, đồ gốm Bát Tràng
Thợ vàng Định công, thợ đồng Ngũ Xã.
***
Mặn mà muối biển Sa Huỳnh
Ngọt đường Quảng Ngãi thắm tình quê ta
Đường phổi, chim mía, mạch nha
Ai về Quảng Ngãi thử qua một lần
Làng Ðam bán mắm tôm xanh
Làng Họa đan đó, làng Tranh quay guồng
Ðông Phù cắp thúng đi buôn
Ðông Trạch bán thịt, làng Om vặn thừng
Tương Trúc thì giỏi buôn sừng
Tự Khoát đan thúng, Vẹt từng làm quang…
***
Thanh Trì có bánh cuốn ngon
Có gò Ngũ Nhạc có con sông Hồng
***
Quê ta đẹp quất Tây Hồ
Tơ vàng kén mượt đầy bồ Tứ Liên
***
Giò Chèm ai gói xinh xinh
Nắm nem làng Vẽ đậm tình quê hương
***
Ai đi trẩy hội chùa Hương
Làm ơn gặp khách thập phương hỏi giùm
Mớ rau sắng, quả mơ non
Mơ chua sắng ngọt, biết còn thương chăng?
Những câu ca dao tục ngữ về lòng yêu nước cũng giống như một nguồn nước mát lành tưới vào tâm hồn ta những giá trị tốt đẹp của bao đời. Hy vọng rằng bài viết này sẽ góp phần nào lưu giữ những nét đẹp ấy, và mang đến cho bạn sự chiêm nghiệm rộng lớn hơn qua những câu ca dao tục ngữ chúng tôi đã sưu tầm!
